Prace związane z konserwacją i remontem środka trwałego

Jakie prace można uznać za remont, a jakie za konserwację środka trwałego?

Istotą remontu jest przywrócenie pierwotnego stanu technicznego i użytkowego danego składnika majątkowego. Konserwację stanowią natomiast działania mające na celu utrzymanie składnika majątku w należytym stanie techniczno-użytkowym i niedopuszczenie do jego awarii.

Ustawa o rachunkowości nie zawiera definicji remontu czy konserwacji środka trwałego. Definicję remontu zawiera natomiast art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2017 r. poz. 1332 ze zm.), w świetle którego, przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. Istotą remontu są więc działania, których celem nie jest zwiększenie wartości technicznej czy użytkowej środka trwałego, lecz przywrócenie (odtworzenie) jego dotychczasowego stanu, utraconego na skutek upływu czasu i eksploatacji.

Natomiast w myśl definicji słownikowej, konserwacja to czynności (zabiegi) mające na celu utrzymanie czegoś, np. urządzenia lub zabytkowej budowli, w dobrym stanie i zabezpieczenie przed zniszczeniem (por. "Wielki słownik wyrazów obcych PWN", Warszawa 2008 r.).

W celu właściwej kwalifikacji przeprowadzanych prac jednostki mogą też posiłkować się regulacjami zawartymi w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 11 "Środki trwałe" (KSR nr 11). W pkt 7.19 tego standardu wskazano, iż konserwacja środków trwałych ma na celu utrzymanie sprawności technicznej środka trwałego lub jego części; cechuje ją mniejszy zakres prac niż remont. Konserwacje mają charakter prewencyjny, zapobiegają remontom środków trwałych.

Przykład

Konserwację stanowi wymiana paska rozrządu w silniku samochodowym. Dzięki terminowej wymianie paska unika się poważnej awarii silnika, a tym samym o wiele większych nakładów. Inne prace konserwacyjne w pojazdach to wymiana oleju i filtrów, klocków i tarcz hamulcowych, zespołu sprzęgła, amortyzatorów, tłumików, a więc tych części zamiennych, których nawet prawidłowe funkcjonowanie i tak wiąże się ze zużyciem znacząco szybszym, niż okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego.

Z kolei remont to wykonywanie robót polegających na przywróceniu stanu pierwotnego istniejącego środka trwałego, w jakim został on wprowadzony do ewidencji środków trwałych, które nie stanowią bieżącej konserwacji. Remont nie staje się ulepszeniem w razie stosowania do remontu materiałów innych - także lepszych, niż zawartych w środku trwałym, w momencie jego przyjęcia do użytkowania, o ile nie powoduje to istotnej zmiany wartości użytkowej środka trwałego (por. pkt 7.20 KSR nr 11).

Co istotne, zarówno wydatki ponoszone na remont środka trwałego, jak i na jego konserwację - jako nakłady na bieżącą eksploatację środków trwałych - odnoszone są w księgach rachunkowych w ciężar kosztów działalności operacyjnej jednostki w momencie ich poniesienia (poprzez ujęcie ich na odpowiednich kontach w zespole 4 i 5).