Sprzedaż środka trwałego służącego działalności socjalnej

Zamierzamy sprzedać środek trwały służący działalności socjalnej (zakładowy obiekt socjalny). Jak ująć w księgach operacje dotyczące takiej sprzedaży? Czy uzyskany z tego tytułu przychód powinien zasilić konto ZFŚS?

Obowiązek przekazania przychodu ze sprzedaży zakładowego obiektu socjalnego na rachunek ZFŚS

Przychód uzyskany ze sprzedaży zakładowego obiektu socjalnego powinien zasilić konto zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS), jeżeli nie zostanie przeznaczony na utrzymanie lub odtworzenie innych zakładowych obiektów socjalnych.

Jak wynika bowiem z przepisów art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 800), zwanej dalej ustawą o ZFŚS, środki tego funduszu zwiększa się m.in. o przychody z tytułu sprzedaży, dzierżawy i likwidacji środków trwałych służących działalności socjalnej, w części nieprzeznaczonej na utrzymanie lub odtworzenie zakładowych obiektów socjalnych. Oznacza to, że jeżeli przychody ze sprzedaży zakładowego obiektu socjalnego:

zostaną przeznaczone na utrzymanie lub odtworzenie innych zakładowych obiektów socjalnych - to nie będą zwiększały środków ZFŚS,
nie zostaną przeznaczone na utrzymanie lub odtworzenie innych zakładowych obiektów socjalnych - to będą zwiększały środki ZFŚS.

Z przepisów ustawy o ZFŚS nie wynika przy tym jaką część środków pieniężnych uzyskanych w wyniku sprzedaży zakładowego obiektu socjalnego powinno się przekazać na utrzymanie bądź odtworzenie pozostałych obiektów socjalnych. Decyzję w tej sprawie podejmuje pracodawca (kierownik jednostki).

Ponadto, przychód ze sprzedaży zakładowego obiektu socjalnego pomniejszają koszty tej sprzedaży. Natomiast przychodu tego nie pomniejsza nieumorzona wartość środka trwałego (wartość księgowa netto).

Jeżeli więc jednostka po sprzedaży zakładowego obiektu socjalnego nie posiada na stanie innych obiektów socjalnych, to w takim przypadku przychody uzyskane ze sprzedaży tego obiektu pomniejszone przykładowo o opłaty notarialne, koszty wyceny rzeczoznawcy, ogłoszenia w prasie itp. powinny w całości zwiększyć środki funduszu. Co ważne, w świetle art. 12 ust. 1 ustawy o ZFŚS, środki funduszu gromadzi się na odrębnym rachunku bankowym.

W dacie podjęcia decyzji przez kierownika jednostki o przeznaczeniu środków ze sprzedaży zakładowego obiektu socjalnego na zwiększenie ZFŚS należy dokonać przelewu środków pieniężnych z rachunku bieżącego na rachunek bankowy ZFŚS.

Przepis mówiący o obowiązku przekazania przychodu ze sprzedaży, dzierżawy i likwidacji środków trwałych służących działalności socjalnej na zwiększenie ZFŚS nie ma jednak zastosowania w przypadku pracodawców postawionych w stan upadłości lub likwidacji, z wyłączeniem przedsiębiorstw państwowych likwidowanych w celu prywatyzacji (art. 7 ust. 2 ustawy o ZFŚS).

Ujęcie w księgach operacji dotyczących sprzedaży środka trwałego służącego działalności socjalnej

Przychody ze sprzedaży środków trwałych służących działalności socjalnej (zakładowych obiektów socjalnych) - na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b) ustawy o rachunkowości - zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych jako przychody pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki. W księgach rachunkowych ujmuje się je na koncie 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne". Odpowiednio koszty dotyczące sprzedanych obiektów zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych i ewidencjonuje na koncie 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne".

Należy przy tym pamiętać, iż przychody ze sprzedaży zakładowych obiektów socjalnych, w części przeznaczonej na podstawie decyzji kierownika jednostki na zwiększenie ZFŚS, wskazane jest odnieść na konto służące ewidencji tego funduszu, zapisem:

- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 85 "Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych".

Natomiast równoczesne dokonanie przelewu środków pieniężnych na wyodrębniony rachunek bankowy ZFŚS księguje się:

- Wn konto 13-5/0 "Rachunek bankowy wyodrębnionych środków ZFŚS",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

Przykład

I. Założenia:

Jednostka sprzedała środek trwały (nieruchomość) służący dotychczas działalności socjalnej. Według umowy zawartej w formie aktu notarialnego oraz wystawionej faktury, środek trwały sprzedano za kwotę: 657.000 zł. Sprzedaż nieruchomości jest zwolniona z VAT.
Środek trwały podlegał przeszacowaniu na dzień 1.01.1995 r. Wynik z przeszacowania (wzrost) w kwocie: 112.000 zł został zaewidencjonowany na koncie 81-3 "Kapitał z aktualizacji wyceny środków trwałych".
Wartość początkowa sprzedanego środka trwałego wynosiła: 912.000 zł, a jego dotychczasowe umorzenie: 775.200 zł.
Na podstawie decyzji kierownika jednostki 50% przychodu ze sprzedaży nieruchomości przeznaczono na utrzymanie pozostałych zakładowych obiektów socjalnych. Zakładając, iż jednostka nie poniosła kosztów związanych z tą sprzedażą, środki ZFŚS zostały zwiększone o: 657.000 zł × 50% = 328.500 zł. Jednostka przelała tę kwotę z rachunku bieżącego na rachunek bankowy ZFŚS.

II. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. FS - faktura dokumentująca sprzedaż środka trwałego	657.000 zł	24	76-0
2. LT - wyksięgowanie sprzedanej nieruchomości z ewidencji bilansowej środków trwałych:
a) wartość początkowa	912.000 zł		01
b) dotychczasowe umorzenie	775.200 zł	07-1
c) wartość netto (nieumorzona): 912.000 zł - 775.200 zł =	136.800 zł	76-1
3. WB - wpływ kwoty należnej z tytułu sprzedaży nieruchomości	657.000 zł	13-0	24
4. PK - zwiększenie środków ZFŚS o 50% przychodów ze sprzedaży	328.500 zł	76-1	85
5. WB - przelew środków pieniężnych na wyodrębniony rachunek ZFŚS w równowartości zwiększenia ZFŚS	328.500 zł	13-5/0	13-0
6. PK - przeksięgowanie skutków przeszacowania środków trwałych na dzień 1.01.1995 r. w związku ze sprzedażą środka trwałego podlegającego aktualizacji wyceny na podstawie odrębnych przepisów*	112.000 zł	81-3	81-1

Na podstawie art. 31 ust. 4 ustawy o rachunkowości kapitał z aktualizacji wyceny podlega zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny uprzednio zaktualizowanych zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych. Różnica ta wpływa na kapitał zapasowy lub inny o podobnym charakterze, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

III. Księgowania:

Sprzedaż środka trwałego służącego działalności socjalnej