Ewidencja księgowa sprzedaży środka trwałego sfinansowanego częściowo z dotacji

Jak zaksięgować sprzedaż środka trwałego, którego zakup został częściowo sfinansowany dotacją trzy lata temu. Czy ta sprzedaż podlega opodatkowaniu?

Przypominamy, że zgodnie z ustawą o rachunkowości, koszty i przychody związane ze zbyciem środków trwałych zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych i pozostałych przychodów operacyjnych, jako koszty i przychody pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki (por. art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości). Ponadto w rachunku zysków i strat wykazuje się per saldem wynik ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, to znaczy zysk lub stratę, na którą składają się salda dwóch kont, mianowicie konta 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne" oraz konta 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne". Zatem w przypadku sprzedaży środka trwałego wystawioną fakturę sprzedaży jednostka ujmie w księgach rachunkowych, zapisem:

Z kolei wyksięgowanie środka trwałego z ewidencji bilansowej w związku z jego sprzedażą nastąpi zapisami:

Trzeba jednak pamiętać, że gdy zakup środka trwałego został częściowo sfinansowany dotacją, to w odniesieniu do otrzymanej dotacji wskazane jest stosować art. 41 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Według tego przepisu, otrzymaną dotację na zakup środka trwałego kwalifikuje się do rozliczeń międzyokresowych przychodów. Następnie kwota ta stopniowo zwiększa pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od tego środka trwałego. Jeśli więc w chwili sprzedaży środek trwały nie został w całości zamortyzowany, to i dotacja nie została jeszcze w całości rozliczona. Dlatego, w przypadku sprzedaży środka trwałego pozostałą, nierozliczoną kwotę widniejącą na rozliczeniach międzyokresowych przychodów, zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych, zapisem:

W odniesieniu do przepisów podatkowych, przy sprzedaży środka trwałego sfinansowanego dotacją powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Natomiast ustalając koszt uzyskania tego przychodu należy uwzględnić art. 23 ust. 1 pkt 1 updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 1 updop. Z przepisów tych wynika, że w przypadku odpłatnego zbycia środka trwałego za koszty uzyskania przychodu podatnicy mogą uznać wydatek poniesiony na nabycie (wytworzenie) środka trwałego, pomniejszony o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1 updof oraz art. 16h ust. 1 pkt 1 updop. Według przepisów suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Przyjmuje się więc, że koszt uzyskania przychodu ze sprzedaży środka trwałego stanowi jego cała niezamortyzowana wartość początkowa.

Przypominamy, że u podatników podatku dochodowego od osób fizycznych dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, nie stanowią przychodu z działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 2 updof). Natomiast u podatników podatku dochodowego od osób prawnych kwota dotacji, subwencji czy dopłat do zakupu lub wytworzenia środka trwałego jest przychodem podatkowym, w świetle art. 12 ust. 1 pkt 1 updop. Przychód ten korzysta jednak ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 21 updop.

Ewidencję księgową sprzedaży środka trwałego częściowo sfinansowanego dotacją przedstawia poniższy przykład liczbowy.

Przykład

I. Założenia:

1. Przedsiębiorstwo osoby fizycznej samodzielnie prowadzącej działalność gospodarczą sprzedało w czerwcu 2015 r. środek trwały, którego zakup był częściowo sfinansowany z dotacji. Faktura sprzedaży wynosiła: 15.000 zł plus VAT: 3.450 zł.

2. Wartość początkowa środka trwałego wynosiła: 51.000 zł, a dotychczasowe odpisy amortyzacyjne na 30 czerwca 2015 r. wyniosły: 45.900 zł.

3. Jednostka otrzymała dotację na zakup środka trwałego w wysokości: 30.600 zł, która stanowiła 60% jego wartości początkowej. Na mocy art. 41 ust. 2 ustawy o rachunkowości jednostka dokonywała rozliczenia otrzymanej dotacji na pozostałe przychody operacyjne równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych i do 30 czerwca 2015 r. rozliczyła kwotę: 45.900 zł × 60% = 27.540 zł. Pozostałą nierozliczoną część dotacji w wysokości: 30.600 zł – 27.540 zł = 3.060 zł przeksięgowano na pozostałe przychody operacyjne w momencie sprzedaży środka trwałego.

II. Dekretacja:

III. Księgowania: