Ewidencja księgowa zaległych odpisów amortyzacyjnych

Jednostka przez pomyłkę nie dokonywała odpisów amortyzacyjnych od urządzenia wprowadzonego do ewidencji środków trwałych w sierpniu 2014 r. Odpisy powinny być dokonywane ze stawką amortyzacyjną 20%. Błąd ten został ujawniony w grudniu 2015 r. W jaki sposób należy ująć zaległe odpisy w księgach rachunkowych?

Pominięte odpisy amortyzacyjne w części dotyczącej ubiegłego roku należy ująć w księgach rachunkowych w oparciu o art. 54 ustawy o rachunkowości. Stanowi on, że w przypadku gdy jednostka otrzymała, po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego za dany rok, informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, to ich skutki ujmuje w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te uzyskano.

Z pytania wynika, że w grudniu 2015 r. jednostka ujawniła popełnienie w poprzednim roku obrotowym błędu, polegającego na niedokonywaniu odpisów amortyzacyjnych od urządzenia wprowadzonego do ewidencji środków trwałych w sierpniu 2014 r. Jeżeli w następstwie pomyłki sprawozdanie finansowe za poprzedni rok nie może zostać uznane za rzetelnie i jasno przedstawiające sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy, to jest to błąd istotny. Wówczas kwotę korekty takiego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako "zysk (strata) z lat ubiegłych". Wynika to z art. 54 ust. 3 ustawy o rachunkowości. W przypadku gdy kwota pomyłki w ocenie jednostki nie jest istotna, to zalicza się ją odpowiednio do pozostałych przychodów lub kosztów operacyjnych.

Zatem jeśli błąd dotyczący ubiegłego roku zostałby uznany przez jednostkę za istotny, to wartość korekty należy odnieść w ciężar konta 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Skutki błędów z lat ubiegłych). W takim przypadku kwotę zaległych odpisów amortyzacyjnych za 2014 r. w księgach rachunkowych ujmuje się zapisem:

- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Skutki błędów z lat ubiegłych),

- Ma konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych".

Natomiast jeśli kwota ta będzie nieistotna, to odnosi się ją na konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne". Wówczas wartość pominiętych odpisów amortyzacyjnych dotyczących 2014 r. ewidencjonuje się zapisem:

- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",

- Ma konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych".

Ewidencja księgowa pominiętych odpisów amortyzacyjnych w części dotyczącej bieżącego roku obrotowego może być następująca:

- Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" (w analityce: Amortyzacja),

- Ma konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych".

Przykład

Założenia

W grudniu 2015 r. w jednostce stwierdzono, że przez pomyłkę nie dokonywano odpisów amortyzacyjnych od urządzenia wprowadzonego do ewidencji środków trwałych w sierpniu 2014 r. Wartość początkowa urządzenia wynosiła 42.000 zł, a ustalona stawka amortyzacyjna to 20%. Miesięczny odpis amortyzacyjny wyniósł więc 700 zł, tj. (42.000 zł × 20%) : 12 m-cy.
Kwota pominiętych odpisów amortyzacyjnych za 2014 r. w ocenie jednostki jest nieistotna.
Zgodnie z przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od miesiąca następującego po miesiącu przyjęcia środka trwałego do używania.
Jednostka rozlicza koszty działalności operacyjnej tylko w układzie rodzajowym.

Dekretacja

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. PK - zaległe odpisy amortyzacyjne za okres od września do grudnia 2014 r.: 700 zł × 4 m-ce =	2.800 zł	76-1	07-1
2. PK - odpisy amortyzacyjne od stycznia do grudnia 2015 r.: 700 zł × 12 m-cy =	8.400 zł	40	07-1