Ewidencja sprzedaży środka trwałego

Jednostka sprzedała osobie fizycznej firmowy samochód osobowy będący środkiem trwałym, który był całkowicie umorzony. W jaki sposób należy zaksięgować tę operację? Czy w rachunku zysków i strat przychód z tej sprzedaży powinniśmy przedstawić w pozostałych przychodach operacyjnych? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 1268331)

Dla celów bilansowych operacja związana ze sprzedażą środka trwałego jest traktowana jako pośrednio związana z działalnością operacyjną jednostki. Ze względu na to wszelkie przychody i koszty z tego tytułu zalicza się w księgach rachunkowych do pozostałych kosztów lub przychodów operacyjnych. Wynika to z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b) ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351 ze zm.). W pozostałych przychodach operacyjnych należy ująć przychód ze sprzedaży środka trwałego. Z kolei do pozostałych kosztów operacyjnych odnosi się niezamortyzowaną wartość początkową środka trwałego, a także wszelkie koszty z tą sprzedażą związane. Mogą to być przykładowo koszty prowizji związanej z pośrednictwem przy sprzedaży środka trwałego, koszty dotyczące jego demontażu czy przewozu do nabywcy.

U uczestników forum przychód uzyskany ze sprzedaży firmowego pojazdu stanowiącego środek trwały trzeba odnieść na konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne". Fakturę potwierdzającą tę sprzedaż można wprowadzić do ksiąg rachunkowych następująco:

a) wartość przychodu netto

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne",

b) VAT należny (o ile wystąpi)

- Ma konto 22-1 "Rozrachunki z tytułu VAT należnego",

c) należność ogółem

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Konto imienne kontrahenta).

Środek trwały, który podlega sprzedaży, należy wyksięgować z ewidencji bilansowej. Można tego dokonać na podstawie dowodu księgowego "LT - Likwidacja środka trwałego". W omawianej sytuacji zbywany samochód jest w 100% zamortyzowany. Oznacza to, że dotychczasowe umorzenie równe jest wartości początkowej sprzedanego środka trwałego. Jego wyksięgowanie może zatem przebiegać zapisem:

- Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych",

- Ma konto 01 "Środki trwałe".

Gdyby zbywany pojazd nie był całkowicie umorzony, jego nieumorzoną wartość (tzw. wartość netto) należałoby ująć na koncie 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne".

W rachunku zysków i strat operacja sprzedaży środka trwałego jest prezentowana wynikowo. Nie przedstawia się zatem oddzielnie przychodów i kosztów z tej sprzedaży, lecz podaje wynik ze sprzedaży per saldo - zysk w pozostałych przychodach operacyjnych, a stratę w pozostałych kosztach operacyjnych. Przy założeniu, że sprawozdanie finansowe jest sporządzane według wzoru z załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości, osiągnięty zysk trzeba wykazać w pozycji G.I (wariant kalkulacyjny) lub D.I (wariant porównawczy) jako "Zysk z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych". Natomiast poniesioną na sprzedaży środka trwałego stratę ujmuje się w pozycji H.I (wariant kalkulacyjny) lub E.I (wariant porównawczy) "Strata z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych".

U uczestników forum sprzedawany samochód firmowy jest całkowicie umorzony. Jeżeli nie poniesiono żadnych innych kosztów związanych z tą sprzedażą, w pozostałych przychodach operacyjnych jako zysk należy zaprezentować cały przychód osiągnięty ze zbycia pojazdu (przykład).

Przykład

Założenia

W marcu 2020 r. jednostka sprzedała całkowicie umorzony samochód osobowy, którego wartość początkowa figurująca na koncie 01 "Środki trwałe" wynosiła 56.000 zł.
Na okoliczność sprzedaży pojazdu jednostka wystawiła fakturę na kwotę brutto 11.070 zł (w tym VAT 2.070 zł). Kontrahent należność z tego tytułu uregulował przelewem bankowym.
W związku ze sprzedażą samochodu nie poniesiono żadnych kosztów.
Jednostka sporządza porównawczy rachunek zysków i strat według wzoru z załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości.

Dekretacja

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. Faktura dokumentująca sprzedaż samochodu stanowiącego środek trwały:
a) przychód w wartości netto	9.000 zł		76-0
b) VAT należny	2.070 zł		22-1
c) należność ogółem	11.070 zł	24
2. LT - rozchód sprzedanego pojazdu w jego wartości początkowej:	56.000 zł	07-1	01
3. WB - wpływ należności od kontrahenta:	11.070 zł	13-0	24

Księgowania

W porównawczym rachunku zysków i strat sporządzanym za 2020 r. jednostka wykaże wynik ze zbycia samochodu stanowiącego środek trwały w wysokości 9.000 zł w pozycji D.I "Zysk z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych".