Jednorazowa amortyzacja w limicie pomocy de minimis

Podatnik chciałby dokonać jednorazowej amortyzacji środka trwałego, bo spełnia warunki określone dla małego podatnika. Jednak jednorazowa amortyzacja stanowi pomoc de minimis, a podatnik korzysta już z takiej pomocy w podatku od nieruchomości. Czy w tej sytuacji może skorzystać z jednorazowej amortyzacji?

Korzystanie z pomocy de minimis nie stanowi przeszkody dla jednorazowej amortyzacji. Przy czym uzyskana w ciągu ostatnich 3 lat pomoc de minimis, w tym w zakresie podatku od nieruchomości oraz jednorazowej amortyzacji, nie może przekroczyć określonego limitu.

Jednorazowa amortyzacja

Zasady jednorazowej amortyzacji określają art. 22k ust. 7-13 updof i art. 16k ust. 7-13 updop.

Podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność gospodarczą, oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych. Odpisów tych mogą dokonywać w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych. Przy określaniu tego limitu nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 3.500 zł wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22f ust. 3 updof oraz art. 16f ust. 3 updop.

Jednorazowych odpisów amortyzacyjnych podatnicy mogą dokonać nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, lub dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc albo w równych ratach co kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego. Od następnego roku podatkowego podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych na ogólnych zasadach. Suma odpisów amortyzacyjnych, w tym dokonanych w pierwszym roku podatkowym oraz niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, nie może przekroczyć wartości początkowej tych środków trwałych.

Limit pomocy de minimis

W myśl art. 22k ust. 10 updof i art. 16k ust. 10 updop, jednorazowa amortyzacja stanowi pomoc de minimis udzielaną na zasadach określonych w aktach prawa wspólnotowego.

Pomoc de minimis to szczególny rodzaj wsparcia udzielanego przez państwo. W ramach tej formuły przyznawane są m.in. dotacje unijne. Tego rodzaju pomoc stanowią też inne formy pomocy państwa. Przykładowo w zakresie podatków pomoc de minimis może polegać w szczególności na odroczeniu terminu płatności podatku lub rozłożeniu jego płatności na raty. Ponadto rady gminy uprawnione są do wprowadzenia - w formie uchwały stanowiącej program pomocowy - zwolnień podatkowych. Pomoc de minimis stanowią także jednorazowe odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych.

Do ogólnej puli dopuszczalnego limitu wliczane są wszystkie środki uzyskane przez danego przedsiębiorcę jako pomoc de minimis w badanym okresie. W tym przypadku nie ma znaczenia forma pomocy, źródło jej pochodzenia ani cel, na jaki została wykorzystana.

Ustalanie limitu

Do wartości pomocy de minimis nie zalicza się całej wartości dokonanych jednorazowych odpisów amortyzacyjnych. Pomoc taką stanowi jedynie korzyść, jaką podatnik uzyskuje w związku ze zmniejszeniem podstawy opodatkowania w danym roku podatkowym (w konsekwencji ze zmniejszeniem wysokości podatku) na skutek zastosowania preferencyjnych zasad amortyzacji.

Kwotę pomocy w formie jednorazowej amortyzacji określa się jako ekwiwalent dotacji brutto (EDB). W celu ustalenia tej wartości trzeba zastosować jeden z dwóch wzorów określonych w § 4 pkt 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w różnych formach (Dz. U. nr 194, poz. 1983 ze zm.). Wybór właściwego wzoru zależy od tego czy podatnik jednorazowo zamortyzował 100% wartości danego środka trwałego, czy niższy procent tej wartości. Choć sposób obliczenia wykorzystywanej pomocy de minimis jest złożony, to podatnik nie może liczyć na to, że organ podatkowy w interpretacji indywidualnej odniesie się do konkretnego przykładu liczbowego. Jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 6 listopada 2015 r., nr ITPB1/4511-909/15/PSZ: "Z uwagi na konstrukcję pomocy de minimis w formie jednorazowej amortyzacji - o skorzystaniu z tej pomocy decyduje samodzielnie podatnik. Podatnik powinien samodzielnie sprawdzić spełnienie warunków uzyskania tej pomocy. Weryfikacja ewentualnego przekroczenia limitu nie jest elementem interpretacji przepisu - może być ona dokonana dopiero na etapie ewentualnych, późniejszych postępowań podatkowych lub kontrolnych".

Podatnik chcąc jednak upewnić się, że prawidłowo określił wykorzystaną pomoc de minimis w postaci jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, może wystąpić o zaświadczenie o pomocy de minimis. Wydając zaświadczenie o udzielonej pomocy de minimis dla jednorazowej amortyzacji, urząd skarbowy ustala m.in. dopuszczalność oraz zgodność jej wykorzystania z przepisami obowiązującymi w tym zakresie. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 16 lutego 2011 r., nr IBPBI/1/415-1217/10/KB wyjaśnił: "(...) w interesie samego Wnioskodawcy jest uzyskanie ww. zaświadczenia (tj. zaświadczenia o pomocy de minimis - przyp. red.) stwierdzającego, iż pomoc, z której skorzystał jest pomocą de minimis. Z uwagi na fakt, iż jednorazowa amortyzacja stanowi preferencję o charakterze podatkowym, zaświadczenia te wydaje Naczelnik Urzędu Skarbowego właściwy dla Wnioskodawcy, na jego wniosek. Dopiero bowiem w toku postępowania o wydanie takiego zaświadczenia, właściwy urząd skarbowy dokonuje weryfikacji, spełnienia przez Niego warunków do skorzystania z tej formy pomocy oraz poprawności jej zastosowania. Do czasu wydania takiego zaświadczenia Wnioskodawca nie może mieć pewności, że zastosowana przez niego metoda jednorazowej amortyzacji stanowi pomoc de minimis oraz czy był uprawniony do skorzystania z tej pomocy. Ponadto zaświadczenie to jest niezbędne przy ewentualnym ubieganiu się Wnioskodawcy o udzielenie pomocy publicznej w innej formie".

Do wniosku o zaświadczenie o pomocy de minimis trzeba dołączyć szereg dokumentów, m.in. dowód zakupu środka trwałego (np. kserokopię faktury), dokonania odpisu amortyzacyjnego (np. kserokopię ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych). Gdyby się okazało, że podatnik nie miał do niej prawa, np. w przypadku przekroczenia limitu pomocy, wówczas powinien dokonać korekty kosztów podatkowych.