Amortyzacja samochodów ciężarowych w firmie transportowej - pytanie z forum internetowego (www.forum.gofin.pl)

Prowadzę działalność gospodarczą (mała firma) - usługi transportowe.

1. Czy mogę wszystkie środki trwałe (w tym: samochody ciężarowe - ciągniki - TIR) amortyzować jednorazowo do limitu 50.000 euro w roku?

2. Czy mogę ustalić stawkę roczną 30% dla amortyzacji ciągnika? (Pytanie 1002626)

Przypomnijmy, iż w 2016 r. małym podatnikiem (czyli podatnikiem uprawnionym do dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych) jest podatnik, u którego w 2015 r. wartość przychodu ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego VAT, nie przekroczyła 5.092.000 zł.

Jednorazowy odpis amortyzacyjny

Jak wynika z art. 16k ust. 7 ustawy o PDOP (oraz art. 22k ust. 7 ustawy o PDOF), jednorazowego odpisu amortyzacyjnego dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych. W 2016 r. jest to kwota 212.000 zł.

Co istotne, ustalając prawo do jednorazowego odpisu amortyzacyjnego należy również pamiętać, że jednorazowy odpis amortyzacyjny stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis. Limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorcy wynosi 200.000 euro w okresie trzech lat podatkowych, z wyjątkiem przedsiębiorców prowadzących działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów, gdzie limit ten jest niższy i wynosi 100.000 euro (por. art. 3 ust. 2 rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu UE do pomocy de minimis). Uwzględnieniu podlega całkowita kwota pomocy de minimis przyznana w ciągu danego roku podatkowego oraz w dwóch poprzedzających latach podatkowych, co oznacza, że ustalając prawo skorzystania z takiej pomocy w 2016 r., należy wziąć pod uwagę lata 2014-2016.

Do wartości pomocy de minimis nie zalicza się całej wartości dokonanych jednorazowych odpisów amortyzacyjnych, lecz jedynie korzyść, jaką podatnik uzyskuje w związku z zastosowaniem jednorazowej amortyzacji, w porównaniu z wartością odpisu ustaloną przy zastosowaniu innej (dopuszczonej ustawą podatkową) metody amortyzacji.

Stawka amortyzacji dla samochodu ciężarowego

Odnosząc się do kwestii ustalenia stawki amortyzacyjnej dla samochodu ciężarowego należy wskazać, że podstawowa stawka amortyzacyjna dla takich pojazdów (podobnie jak dla samochodów osobowych) wynosi - zgodnie z Wykazem rocznych stawek amortyzacyjnych - 20% rocznie.

Podatnicy mogą jednak w stosunku do środków trwałych użytkowanych w szczególnych warunkach podwyższać podane w Wykazie stawki amortyzacyjne (por. art. 22i ustawy o PDOF oraz odpowiednio art. 16i ustawy o PDOP). Dla środków transportu, w tym samochodów ciężarowych, w okresie ich używania w sposób bardziej intensywny w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej (pojazdy używane w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie) istnieje możliwość podwyższenia stawki amortyzacyjnej o współczynnik nie wyższy niż 1,4. Oznacza to możliwość podwyższenia stawki amortyzacyjnej do poziomu 28%.

Innym sposobem przyspieszenia amortyzacji jest zastosowanie metody określonej w art. 16k ust. 1 ustawy o PDOP (odpowiednio art. 22k ust. 1 ustawy o PDOF), czyli tzw. metody degresywnej. Zgodnie z tą metodą, amortyzacji dokonuje się w pierwszym podatkowym roku używania takiego pojazdu przy zastosowaniu stawek podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych o współczynnik nie wyższy niż 2,0, a w następnych latach podatkowych - od jego wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania. Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej przy zastosowaniu stawki z Wykazu (bez współczynnika podwyższającego), podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych zgodnie z tą metodą (liniową).

W uzupełnieniu dodajmy, że podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla pojazdów używanych lub ulepszonych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika. Samochody uznaje się za:

1) używane - jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy, lub

2) ulepszone - jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej.

W takim przypadku okres amortyzacji dla samochodów ciężarowych nie może być krótszy niż 30 miesięcy, co odpowiada 40% stawce amortyzacyjnej.

Na zakończenie dodajmy, że zastosowanie innej stawki amortyzacyjnej niż wynikająca z Wykazu nie musi dotyczyć wszystkich środków trwałych. Podatnik może zatem do wybranych środków trwałych (z grupy 3-8 z wyłączeniem samochodów osobowych) stosować jednorazowy odpis amortyzacyjny (przewidziany dla małych podatników oraz podatników rozpoczynających działalność), do innych metodę liniową i stawkę z Wykazu ewentualnie odpowiednio podwyższoną (po spełnieniu stosownych warunków), a do jeszcze innych środków trwałych - metodę degresywną czy stawki ustalone indywidualnie.

W praktyce oznacza to, że może powstać sytuacja, w której część samochodów ciężarowych podatnika zostanie zamortyzowana jednorazowo, część będzie amortyzowana według podstawowej stawki z Wykazu (20%), a w stosunku np. do jednego pojazdu (tu: TIR-a) stawka amortyzacyjna zostanie ustalona indywidualnie i wynosić będzie 30%.