Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 20 (548) z dnia 20.10.2021

Wpływ wydatków na wartość początkową środka trwałego

Spółka z o.o. buduje nowy magazyn. Zakupiła usługę oznakowania hali logotypem oraz oklejenia szyb i zamontowania banera (koszty działań marketingowych). Ponadto poniosła wydatki na zakup farby, wiadra i szczotki. Czy ww. koszty należy zaliczyć do wartości początkowej magazynu, który będzie środkiem trwałym spółki?

Wydatki ponoszone na wytworzenie środka trwałego w okresie jego budowy ujmuje się na koncie 08 "Środki trwałe w budowie". Następnie, po zakończeniu budowy i przyjęciu środka trwałego do używania, wszystkie wydatki zgromadzone na tym koncie przenosi się na konto 01 "Środki trwałe". Środki trwałe wprowadza się do ewidencji bilansowej w ich wartości początkowej. Wartością początkową nowo wybudowanego środka trwałego będzie koszt jego wytworzenia (wszystkie koszty zgromadzone na koncie 08). Na mocy art. 28 ust. 2 i 8 ustawy o rachunkowości, za koszt wytworzenia środka trwałego przyjmuje się ogół kosztów bezpośrednio i pośrednio związanych z jego budową, do czasu przyjęcia tego środka trwałego do użytkowania, w tym również niepodlegający odliczeniu VAT oraz podatek akcyzowy oraz koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich sfinansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.

Szczegółowe informacje na temat ustalania wartości początkowej środków trwałych, w tym kosztu wytworzenia środków trwałych budowanych siłami własnymi jednostki, zawiera Krajowy Standard Rachunkowości nr 11 "Środki trwałe" (KSR nr 11). Koszt wytworzenia będący całością lub częścią wartości początkowej środka trwałego obejmuje koszty wytworzenia ponoszone w toku jego budowy - w tym dostosowania do użytkowania - wykonywanej w całości lub części siłami własnymi, za które uważa się też koszty podwykonawstwa. Do kosztu wytworzenia środka trwałego zalicza się wyłącznie koszty pozostające w związku przyczynowo-skutkowym z jego wytworzeniem, poniesione od dnia udokumentowanego rozpoczęcia budowy do dnia udokumentowanego przyjęcia środka trwałego do użytkowania. Koszt wytworzenia pomniejsza się o (wyrażoną w cenie nabycia lub zakupu) wartość zwróconych i przyjętych do magazynu materiałów, o ile uprzednio zużycie tych materiałów zaliczono do kosztu wytworzenia. Zakres ustalania kosztu wytworzenia środka trwałego omówiony w standardzie nie obejmuje kosztów budowy środka trwałego siłami obcymi. W tym przypadku wartością początkową środka trwałego w całości lub części jest jego cena nabycia (por. pkt 6.36 i 6.37 KSR nr 11). Koszty wytworzenia środka trwałego budowanego siłami własnymi obejmują (por. pkt 6.38 KSR nr 11):

a) koszty bezpośrednie budowy danego obiektu - są to składniki kosztów, które można odnieść na dany obiekt wprost, na podstawie dokumentów źródłowych potwierdzających poniesienie kosztu lub na podstawie jednostek miary (współczynników) jednoznacznie określających wysokość kosztów poniesionych na dany obiekt,

b) koszty pośrednie budowy danego obiektu, których nie można w sposób bezpośredni przyporządkować do poszczególnych obiektów na podstawie dokumentów lub jednoznacznych miar, w tym:

• koszty wspólne dotyczące budowy więcej niż jednego obiektu oraz
• koszty utrzymania zasobów rzeczowych, niematerialnych oraz ludzkich, które jednostka wykorzystuje w danym okresie w różnym stopniu lub jednocześnie na potrzeby budowy danego obiektu, jak i innych działań (np.: narzędzia, sprzęt, wartości niematerialne i prawne, pracownicy, niektóre komórki organizacyjne itp.).

Odnosząc się do treści pytania można stwierdzić, iż koszty materiałów i akcesoriów budowlanych należą do kosztów, które są związane przyczynowo-skutkowo z wytworzeniem środka trwałego. Oznacza to, że bez tych materiałów i akcesoriów środek trwały nie mógłby zostać wybudowany. Natomiast koszty działań marketingowych nie są związane przyczynowo-skutkowo z budowanym środkiem trwałym. Działania marketingowe mają bowiem na celu zapewnić uzyskiwanie korzyści ekonomicznych ze środka trwałego po jego wybudowaniu, niezależnie od okresu, w którym są ponoszone.

W poniższej tabeli prezentujemy przykładowe koszty zwiększające lub nie zwiększające wartości początkowej środka trwałego.